Nhằm thúc đẩy các làng nghề và sản xuất tiểu thủ công nghiệp (TTCN) phát triển, thời gian qua, tỉnh đã quan tâm, ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ. Qua đó, không chỉ tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập, đảm bảo an sinh xã hội cho người dân khu vực nông thôn mà còn góp phần bảo tồn và phát triển các nghề, làng nghề truyền thống và thực hiện có hiệu quả Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP).

Xã Lý Nhân, huyện Vĩnh Tường hiện có 3 làng nghề truyền thống là nghề Rèn thôn Bàn Mạch, nghề Mộc ở 2 thôn Vân Giang và Văn Hà đã được UBND tỉnh công nhận từ năm 2006, hiện đang tạo việc làm ổn định cho hơn 2.000 lao động.

Ông Trần Hoàng Hà, cán bộ khuyến công xã Lý Nhân cho biết: "Những năm gần đây, chính quyền xã tích cực phối hợp với các ngành chức năng của huyện mở các lớp tập huấn và hỗ trợ các hộ làm nghề tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi để đầu tư máy móc, trang thiết bị, nâng cao chất lượng và đa dạng hóa mẫu mã sản phẩm phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng.

Nhờ đó, chất lượng sản phẩm của các làng nghề ngày càng được nâng cao; sản phẩm không chỉ được tiêu thụ ở trong nước mà từng bước được xuất khẩu sang các nước như Trung Quốc, Lào... giúp tăng thu nhập cho các hộ làm nghề.

Sau gần 3 năm chịu ảnh hưởng tiêu cực của dịch Covid-19, thích ứng linh hoạt trong tình hình mới, bên cạnh việc tiếp tục các biện pháp phòng, chống dịch, các hộ làm nghề đã nhanh chóng ổn định sản xuất, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm qua một số sàn thương mại điện tử, mạng xã hội".

Triển khai các Nghị quyết số 02/2006 của HĐND tỉnh về Chương trình khuyến công và phát triển làng nghề giai đoạn 2006 - 2010; Nghị quyết số 31 của HĐND tỉnh về Chương trình khuyến công và phát triển làng nghề giai đoạn 2011 - 2015; Chương trình khuyến công các giai đoạn 2016 - 2020 và giai đoạn 2021 - 2025, hằng năm, tỉnh đã hỗ trợ xây dựng nhiều mô hình phát triển TTCN và tại các làng nghề.

Trong đó, tập trung vào một số nội dung như khuyến khích, hỗ trợ đào tạo nghề, truyền nghề; hỗ trợ nâng cao năng lực quản lý, các hoạt động tư vấn, tập huấn, đào tạo, hội thảo, hội nghị; xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc tiên tiến, tiến bộ KHKT vào sản xuất TTCN.

Các mô hình sau khi đầu tư hỗ trợ đã hoạt động hiệu quả, nâng cao năng suất, giảm giá thành sản phẩm, hạn chế ô nhiễm môi trường, giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho lao động nông thôn; giúp giá trị sản xuất TTCN trên địa bàn tỉnh tăng trưởng nhanh, bình quân trên 25%/năm (2010 - 2020).

Cùng với việc quan tâm thúc đẩy lĩnh vực TTCN, một số làng nghề và nghề truyền thống đã và đang được tỉnh khôi phục, phát triển như đá Hải Lựu, rèn Lý Nhân, mộc Bích Chu, Thanh Lãng, đan lát Triệu Đề, gốm Hương Canh...

Một số làng nghề hoạt động hiệu quả nổi bật như làng nghề mộc ở thị trấn Thanh Lãng (Bình Xuyên), thị trấn Yên Lạc (Yên Lạc); xã Lý Nhân, xã An Tường (Vĩnh Tường); đá mỹ nghệ xã Hải Lựu (Sông Lô)... đã giải quyết việc làm cho hàng vạn lao động.

Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 28 làng nghề, trong đó có 20 làng nghề truyền thống với gần 10 nghìn cơ sở sản xuất kinh doanh; tạo việc làm cho hơn 16 nghìn lao động với mức thu nhập ổn định từ 3 - 8 triệu đồng/người/tháng,…

Cùng với việc công nhận làng nghề, tỉnh đã công nhận và phong danh hiệu cho 23 nghệ nhân cấp tỉnh và 186 thợ giỏi cấp tỉnh giúp những địa phương có nghề phát triển, có nghệ nhân tiếp tục phát huy truyền thống, phẩm chất, tâm huyết với nghề, tận dụng lợi thế thúc đẩy sản xuất, tạo thêm nhiều việc làm cho người dân trong vùng và góp phần bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề truyền thống, thực hiện có hiệu quả chương trình OCOP gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu tại các địa phương.

Mặc dù vậy, hầu hết các cơ sở làng nghề, sản xuất TTCN trên địa bàn tỉnh có quy mô sản xuất nhỏ lẻ, nằm xen lẫn trong khu dân cư và phát triển chủ yếu theo hướng tự phát.

Do thiếu vốn, mặt bằng nên các cơ sở, hộ làm nghề chưa mạnh dạn đầu tư chiều sâu, sản phẩm làm ra có sức cạnh tranh chưa cao; thiếu các trung tâm trưng bày và giới thiệu sản phẩm để xây dựng thương hiệu của mình và bị động trong việc tiêu thụ sản phẩm; chưa có các biện pháp giảm thiểu phát thải tại nguồn, khó xử lý chất thải dẫn đến môi trường làng nghề có nguy cơ ô nhiễm cao.

Các DN hạt nhân ở các làng nghề chưa nhiều, do đó, công tác xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, hỗ trợ đổi mới sản xuất còn hạn chế...

Nhằm đẩy mạnh phát triển các nghề, làng nghề truyền thống, cuối tháng 12/2021, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện hỗ trợ bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, giai đoạn 2022 - 2025.

Bên cạnh đó, để sản xuất TTCN, làng nghề phát triển tương xứng với tiềm năng, lợi thế, thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục hỗ trợ triển khai ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất ở các làng nghề; hỗ trợ xây dựng trên trang thông tin điện tử giới thiệu sản phẩm, bán hàng trực tuyến; xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý xuất xứ hàng hóa; hỗ trợ xây dựng bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa ...

Có chính sách thu hút các nghệ nhân, thợ giỏi tham gia đào tạo để từng bước hình thành lớp thợ có tay nghề vững, tâm huyết với nghề. Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại các sản phẩm làng nghề, TTCN; gắn bảo tồn và phát triển làng nghề với chương trình phát triển du lịch...

Theo Báo Vĩnh Phúc