Quy hoạch cụm công nghiệp gắn với định hướng phát triển dài hạn

Theo Phương án phát triển cụm công nghiệp được tích hợp trong Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050, đến năm 2030 toàn tỉnh dự kiến quy hoạch 36 cụm công nghiệp với tổng diện tích hơn 2.105 ha. Việc tích hợp phương án phát triển cụm công nghiệp vào quy hoạch tỉnh thể hiện rõ định hướng phát triển công nghiệp bền vững, có tầm nhìn dài hạn, đồng thời tạo cơ sở pháp lý quan trọng để thu hút đầu tư, huy động nguồn lực xã hội.

Thực tế triển khai cho thấy, đến nay trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã thành lập và mở rộng 17 cụm công nghiệp với tổng diện tích gần 930 ha, toàn bộ đều do doanh nghiệp làm chủ đầu tư hạ tầng. Trong số đó, 10 cụm công nghiệp đã được thành lập và đang triển khai đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật với tổng diện tích khoảng 555 ha, tổng mức đầu tư lên tới hơn 6.500 tỷ đồng. Những con số này cho thấy sức hấp dẫn ngày càng lớn của hệ thống cụm công nghiệp đối với các nhà đầu tư, cũng như sự chủ động của địa phương trong xã hội hóa đầu tư phát triển hạ tầng.

Hạ tầng kỹ thuật từng bước hoàn thiện, tỷ lệ lấp đầy đạt mức khá

Cùng với công tác quy hoạch và đầu tư, hoạt động của các cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đang có những chuyển biến tích cực. Hiện nay, toàn tỉnh có 7 cụm công nghiệp đã hoàn thành đầu tư hạ tầng kỹ thuật và đi vào hoạt động, thu hút khoảng 500 dự án thứ cấp, tạo việc làm cho hơn 3.000 lao động địa phương. Tỷ lệ lấp đầy bình quân đạt trên 71%, phản ánh hiệu quả bước đầu trong khai thác quỹ đất công nghiệp và khả năng thu hút các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh.

Đáng chú ý, công tác bảo vệ môi trường trong các cụm công nghiệp ngày càng được quan tâm. Toàn bộ 7 cụm công nghiệp đang hoạt động đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, góp phần hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường, phù hợp với định hướng phát triển công nghiệp xanh, bền vững của tỉnh.

Tăng cường vai trò quản lý nhà nước đối với cụm công nghiệp

Bên cạnh kết quả về đầu tư và thu hút dự án, công tác quản lý nhà nước đối với cụm công nghiệp tại Quảng Ninh cũng được chú trọng và từng bước hoàn thiện. Phương án phát triển cụm công nghiệp đã được tích hợp trong Quy hoạch tỉnh theo Quyết định số 80/QĐ-TTg ngày 11/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050. Hiện nay, Sở Công Thương tỉnh Quảng Ninh đang phối hợp với UBND các địa phương rà soát, cập nhật các nội dung liên quan để phục vụ công tác điều chỉnh quy hoạch tỉnh trong thời gian tới, bảo đảm phù hợp với yêu cầu phát triển thực tiễn.

Song song với đó, việc xây dựng và ban hành Quy chế quản lý cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng đang được đẩy nhanh tiến độ. Sở Công Thương đã xây dựng dự thảo Quyết định ban hành Quy chế quản lý cụm công nghiệp, hiện đang lấy ý kiến đối với dự thảo lần thứ hai và dự kiến trình UBND tỉnh ký ban hành trong tháng 12/2025. Khi được ban hành, Quy chế sẽ là công cụ quan trọng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phân định rõ trách nhiệm giữa các cơ quan liên quan và tạo môi trường đầu tư minh bạch, thuận lợi cho doanh nghiệp.

Cụm công nghiệp – động lực phát triển công nghiệp địa phương

Kết quả khảo sát của Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công cho thấy, hệ thống cụm công nghiệp tại Quảng Ninh đang từng bước khẳng định vai trò là “bệ đỡ” cho phát triển công nghiệp, đặc biệt là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, các cơ sở sản xuất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp. Việc đầu tư hạ tầng đồng bộ, gắn với yêu cầu bảo vệ môi trường và quản lý thống nhất đã góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất, hạn chế tình trạng sản xuất phân tán, manh mún trong khu dân cư.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình phát triển cụm công nghiệp cũng đặt ra yêu cầu tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng, nâng cao chất lượng công tác quản lý và tăng cường phối hợp giữa các cấp, các ngành. Đây là những nội dung quan trọng cần được tiếp tục quan tâm trong thời gian tới nhằm phát huy tối đa hiệu quả của các cụm công nghiệp, đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội bền vững của tỉnh.

Với những kết quả bước đầu và định hướng rõ ràng, có thể khẳng định rằng công tác quản lý, đầu tư phát triển cụm công nghiệp tại Quảng Ninh đang đi đúng hướng, tạo nền tảng quan trọng để thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa địa phương trong giai đoạn tới./.

Trịnh Thị Thu Hà tổng hợp

Ảnh: Sưu tầm